Walka z Religią? Nie przestawajcie pytać!

Kiedyś myślałam żyje w społeczeństwie judaistycznych analfabetów. Po 1000-cu lat wspólnej egzystencji przeciętny Polak nie odróżnia ksztaułtu liter hebrajskich od arabskich, nie wie co to mezuza i nie rozumie czym jest dla tradycji żydowskiej, a więc i europejskiej - Talmud. Wiele lat temu buntowałam się przeciw temu, uważałam, że mam obowiązek przekazywania podstawowych informacji, a Polacy powinni posiadać elementarną wiedzę o judaizmie. Nie dlatego, że jest to ważne dla mnie, bo poznanie mojej tradycji przez większość współobywateli, ułatwiłoby mi życie w tym kraju, ale po to by sami Polacy mogli zrozumieć wiele podstawowych aspektów własnej historii, tradycji narodowej wykuwanej wspólnie przez wiele narodów i kultur, w tym przez Żydów.

Kilka lat temu zrozumiałam, że w Polsce judaizm, Żydzi i cała cywilizacja przechodzą do lamusa. II-ga Wojna Światowa z roku na rok się starzeje i kraj w którym razem współżyli przedstawiciele dziesiątek kulutur i religii przestaje istnieć. Wielokulturowość zaczyna się i kończy na pustych hasłach wpisywanych bezmyślnie w rubryki europejskich grantów. Ktoś może spróbuje czulentu, zagra w drejdla, ale na cepelii w niczym nieprzypominającej misternie budowanej kultury żydowskiej owo współistnienie się zatrzymywało. Żydzi nie mają ani tradycji nawracania, ani nauczania własnej kultury przedstawicieli innych narodów, by o nawracanie ich nie podejrzewano. Uznałam, że Polacy mają ważniejsze sprawy niż Żydzi i pozwolilam sobie uwierzyć, że moja anonimowość, zlanie się z tłumem jest lepsza dla Polski i dla mnie. Nie musiałam się specjalnie przejmować tym, że Polacy mają kompletnie fałszywy obraz Żydów i Judaizmu, ani nie ponosiłam tego konsekwencji, ani nie sądziłam, że przyjdzie mi za to zapłacić tak słony rachunek... Teraz kiedy wraca debata o uboju koszernym uświadomiłam sobie, że brak wiedzy przeszkadza w relacjach Polsko - Żydowskich, że utrudnia, wręcz uniemożliwia dialog. Może zrobiłam błąd - trzeba było walczyć o każdą minutę na lekcjach religii, o podręczniki, o programy edukujące - trzeba było stoczyć nie bitwę lecz walke? Znów okazało się, że strategia przyciszonej żydowskości jest groźna nie tylko dla Żydów, ale i dla Polaków. Głupcami łatwiej manipulować. Można w imię mitów o strasznym krwawym uboju odebrać tysiącom ludzi miejsca pracy i miliardy z budżetu państwa walczącego o ekonomiczne przetrwanie... Można obrażać każdą religię, a więc równiez katolicyzm i odbierać jej prawo głosu, a wyznawcom człowieczeństwo.

Fakt, że ludzie nie rozumieją na przykład jak wielką wagę Żydzi przykładają do koszerności mięsa i to nie tylko Żydzi ortodoksyjni, powoduje, że nikt nie zdaje sobie sprawy przed jak trudnymi stajemy teraz wyborami. Fakt, że opinia publiczna nie zna nauki etycznej Judaizmu, że nie dla wszystkich w Polsce jest oczywiste, że od 2000 lat nie przynosimy ofiar ze zwierząt, a prawo żydowskie nie jest stanowione na podstawie litylko Pięcioksięgu Mojżesza czyli Tory Pisemnej powoduje, że Żydzi i ich przyjaciele, nie mówimy tym samym językiem z resztą polskiego społeczeństwa. Czasem wydaje mi się, że stoimy nad przepaścią wojny, konfliktu na tle narodowym i religijnym, powiedziałabym tożsamościowym. Może to tylko figura retoryczna, obym nie miała racji... Od kiedy miłośc do zwierząt wyklucza religijność? Od kiedy cywilizacja plastiku, bomb atomowych i zatrutego powietrza, które wszystkie są rezultatem nauki i jej badań - jest lepsza niż cała dotychczasowa historia ludzkości i jej doświadczenia i do tego bardziej ekologiczna i sprzyjająca naturze? Dlaczego wszyscy bez wyjątku muszą poddawać się dyktaturze prawa narzucającego niesprawdzone procedury o bliżej niezbadanych konsekwencjach dla zwierząt i ludzkiego zdrowia? Nie chcecie takich czy innych form uboju - możemy rozmawiać o wszystkim, ale okazuje się, że rozmowa i dialog też są przestarzałe...

Dominuje kompletna ignorancja, z której fora ekologów są dumne. Czytam wpis uprzedzający, że jakakolwiek religijna wypowiedź będzie kasowana. Z doświadczenia wiem, że sam fakt, że jestem religijną żydówką odbiera mi prawo głosu w tej debacie o religijnym uboju - czy to nie wydaje się absurdalne? Taka postawa pojawiaja się też w oficjalnym obiegu i nie chodzi tylko o religijne argumenty, ale również argumenty, te świeckie i naukowe osób, które zdaniem adwersarzy zostały "zdoktrynizowanych religijnie" czyli mają odmienne zdanie.

Osoby, które szukają środka są spychane na jedno z ekstremów. Są tylko dwie drogi ta religijna, okrutna i krwawa lub ta świecka wyśmiewająca stare zabobony. Próba wyjaśnienia, że nie chodzi o ślepą wiare, ale o dialog z przeszłościa i szacunek do poprzednich pokoleń - jest zakrzykiwana i wyśmiewana.

W tym samym czasie studiuję prawo żydowskie w mojej jesziwie. Uczę się misternie zbudowanych konstrukcji - z zachwytem przyglądam się subtelnej grze argumentów z przed setek, czasem tysiecy lat. Ta materia studiów prawa żydowskiego, w moim umyśle szkicuje pałace. Prawo to jest wielowymiarową konstrukcją pełną zakamarków, wymaga pokonania tysiaca łamigłówek, a w każdej komnacie w śród skomplikowanych przekładni, trybików i zapadni, odkrywamy kolejne klejnoty ludzkiej duszy. W szkole nie tylko uczę się jak stać się jednym - jedną z nich, z tych wieklich, nie tylko poznaję trudną sztukę balansowania tak, by utrzymac się na ramoinach olbrzymów, dzięki, którym pokolenia żydowskich mędrców stawały się gigantami duszy i umysłów... Nie tylko uczę się jak odnaleźć swoje miejsce w Domu Studiów i jak moja pisanina ma być przechowana w żydowskiej bibliotece gdzieś w kąciku obok Miszny, Gemary, Rambama, Rabinów z wszystkich epok i krajów, ale też uczymy się jak pomagać ludziom tu i teraz, jak wspierać społeczność, jak rozmawiać z chorymi, umierajacymi, rodzicami chorych dzieci i jak stawiać czoła małym radościom(sic!) w czasach trudnych i pełnych wyzwań. Wytwarzamy własne systemy wartości i sposoby godzenia tradycji i ponowoczesnosci. Ksztautujemy modele, dzięki którym możemy nie tylko szanować podejście krytyczne czy naukowe, ale i korzystać z jego dobrodziejstw. Przecieramy szlaki w trudach spotkań dialogowych i uczymy sie, jak polemizować w sytuacjach, gdy czujemy, że naukowcy są stronniczy i jak reagować na zbytnie zamknięcie argumentów ze strony religijnej. Tego samego dnia jestem w mojej jesziwie i uczestnicze w różnych formach debaty publicznej w Polsce. Takie mieszkanie w Polsce i studiowanie w Nowym Jorku- to jest raj dla żydowskiej duszy, który graniczy z polskim piekłem...

Czuję się jak ta dziweczynka z chasydzkiej rodziny, która w 1939 roku mimo noszenia gwiazdy wciąż czuła się dumna z bycia żydówką. Dyrekcja mojej szkoły w Nowym Jorku jest bardzo zaniepokojona o mój los, jestem tu w Polsce i walczę z upiorami przeszłości, którym jak bajkowym smokom wyrastają nowe głowy... Pytali mnie jak mogą mi pomóc, czy czegos nie potrzebuję - jeszcze poczekajcie powiedziałam im...

W świecie, który przeżywa nawrót starej choroby duszy, szukam nowych lekarstw. Jestem tu w internecie i w Warszawie, znam polski i jestem gotowa by z Wami rozmawiac o wszystkim co dotyczy naszej Polsko - Żydowskiej przeszłości, teraźniejszości i przyszłośc oraz by odpowiadać na Wasze pytania i słuchać tego co macie mi do powiedzenia. Znam jak mało kto bolaczki polskiej duszy. Nie wyśmieje Was, ani nie potępie - zadawajcie te głupie pytania, bo często to one otwierają drzwi mądrości... Zechcecie mnie prowokować skrajnymi wypowiedziami? Ok, podroczymy się trochę - jestem tu - jeśli tylko jest coś co może Wam pomóc zrozumieć Judaizm, czyli zrozumieć też część historii, kultury, tradycji własnego kraju jestem tu dla Was. Dopóki są wątpliwości, dopóki stawiamy pytania trwa staroświedzki dialog - niech trwa, nie kończmy tradycji, ktora pozwala ludziom żyć ze sobą w pokoju i jak dzwiękiem szofarów rozbija jerychońskie, berlińskie, a nawet chińskie mury! Dopóki pozwalamy na argumenty z tej mniej lubianej strony - jest szansa by baranek żył obok wilka w spokoju... Jeśli tylko uwierzymy w dialog, będziemy pracować, zajdziemy też i drogę by cień wątpliwości nie padał na czystość naszych sumień i byśmy mieli pewność, że krowy nie cierpią przy żadnym uboju, nie tylko te koszernie ubijane, ale i wszystkie...

Apel do środowisk naukowych.

Żądam przedstawienia dowodów naukowych potwierdzających większe cierpienia zwierząt w czasie Szechity niż w przypadku uboju z ogłuszeniem. Środowiska sprzeciwiające się ubojowi zalewają nas agresywnymi opisami męczarni i zdjęciami. Premier Tusk był wielokrotnie wyśmiewany za to że zwrócił uwagę na to, że opinii publicznej wcale takich ostatecznych dowodów na znacznie większe okrucieństwo uboju religijnego nie przedstawiono. By podnosić aż takie larum należałoby przedstawić precyzyjne i jednoznaczne dane porównawcze i tak wykazywać o wiele większe cierpienie zwierząt w uboju religijnym. Powinny nie tylko przedstawiać założenia, ale również to jak do teorii ma się praktyka. Powinny też zawierać pełne zapisy we wszystkich rodzajach uboju z ogłuszeniem i bez od początku procesu aż do pełnej śmierci mózgowej. Takie badania powinny być uzupełniane i uwzględniać i te kwestie, które wciąż w nauce pozostają kwestią sporną lub podlegają dalszym badaniom.

Proszę opisać jak przebiega bardzo trudny do zbadania proces biochemii mózgu, na poziomie neuroprzekaźników i neurologii. Chodzi tu o fizykę, fizjologię i relacje pomiędzy niedokrwieniem, niedotlenieniem, a odczuwaniem bólu, strachu, jak również możliwych stanów świadomości i jej braku w sytuacji różnych form ogłuszania i znieczulania oraz wykazem zakazów religijnych czyli dopuszczalnością (lub brakiem) środków łagodzących cierpienie w tym procesie. Świadomość zwierzęcia nie jest konieczne w uboju religijnym chodzi przede wszystkim oto kto dokonuje uboju i za pomocą jakich narzędzi się to dzieje. Przebieg uboju w żadnym stopniu nie dąży do zadania zwierzęciu zbędnego cierpienia, jest wręcz odwrotnie. Nie wszyscy rabini wykluczają formy odwracalnego ogłuszania, czasem stosuje się dobijanie zwierząt już koszernie ubitych, tak by skrócić okres cierpienia, nawet jeśli nie mamy pewności, czy zachodzi ta okoliczność. Otwarta jest kwestia stosowania znieczulenia miejscowego.

Taka ocena wymaga nie tylko głębokiej znajomości biologii zwierząt, procesów produkcyjnych, ale również precyzyjnej i dokładnej wiedzy o tym co byłoby dopuszczalne z punktu widzenia prawa żydowskiego. Rozmów, ani prób negocjowania, w Polsce właściwie nie podjęto. W wielu krajach takie negocjacje zakończyły się powodzeniem np. w Południowej Afryce wszystkie zwierzęta ubijane koszernie dobija się po 60-ciu sekundach - nawet jeśli zwierze wydaje się być martwe.

Czyżby w Polsce nauka znów służyła demagogom i staje się narzędziem umożliwiającym bezkarną dyskryminację wyznawców Judaizmu i Islamu?

Może należałoby wpierw wyczerpać wszystkie środki, a dopiero po ich wyczerpaniu, gdyby okazało się, że wartości są nie do pogodzenia, dążyć do zakazu? Fakt, że zakazuje się uboju w innych krajach europejskich nie jest dowodem. Nastawienia ksenofobiczne istnieją w całej Europie, jest to akt legislacyjny, a nie dowód w kwestii humanitaryzmu. Może wynikać z historii i być elementem innego porządku prawnego. Należy też pamiętać, że prawa zwierząt w Polsce i innych krajach Zachodniej Europy w znacznym stopniu się różnią, na niestety niekorzyść dla nas czyli Polski.

Przede wszystkim jednak musimy pamiętać, że wyrok żadnego sądu, ani żaden wynik głosowania w parlamencie, nie jest równoznaczny ekspertyzą naukową, jest to kwestia światopoglądu, systemu wartości i ogólnej znajomości tematu. Żeby uniknąć oskarżenia o uprzedzenia na tle religijnym należałoby też zmniejszyć różnice pomiędzy wymaganiami stawianymi wobec środowisk żydowskich i muzułmańskich, a wszystkimi innymi środowiskami, które również potencjalnie mogą zadawać zwierzętom zbędne cierpienie. Dyskryminacja to również stawianie większych wymagań jednemu środowisku (dyskryminowanemu), a mniejszych innym (preferowanym). Argument, że sprawa nie dotyczy naszych środowisk bo mięso jest eksportowane jest fałszywy, ponieważ argumenty o okrucieństwie obrażają nasze uczucia religijne.
(A jeśli okaże się, ze różnice w zadawanym cierpieniu w zwykłym i religijnym uboju są znacznie mniejsze niż to co Państwo twierdzicie? Czy będziemy mieli prawo powiedzieć, że doświadczyliśmy kolejnej nagonki na Żydów mająca na celu odwrócić uwagę od własnego poczucia winy? Wrzask wokół uboju przyćmił tą całkiem niedawną ważną debatę społeczną związaną z premierą filmu Pokłosie. Szkoda wielka, bo znów polskie społeczeństwo "przegapiło" ważną debatę o sobie i zajęło się szukaniem winy u innych... To bardzo smutne, ale może całe to napięcie jest raczej masową histerię i nie koniecznie wynika ona z troski o los zwierząt, a raczej z tłumionego poczucia winy za wojenne i powojenne morderstwa na Żydach? To też wyjaśniałoby szczególnie silną nagonkę na Żydów, choć produkcja halal jest większa i niż ta koszerna. Takim osobom przypomnę, że wszyscy naukowcy zgadzają się, że palenie żywcem jest gorsze od podcięcia gardła...)
Wracając więc do głównego tematu. Przeszukałam wiele stron w Internecie, wciąż mam poczucie, że poza krzykiem i ogromnymi emocjami pada za mało argumentów naukowych. Drastyczne zdjęcia niczego nie dowodzą. Nie chodzi o to co nam się wydaje, ale to co naprawdę dzieje się w mózgu zwierząt.
Jestem bardzo wdzięczna Otwartej Rzeczpospołitejhttp://www.otwarta.org/index.php/uboj-rytualny-okazja-do-antysemickich-obelg/ za list w sprawie języka debaty związanej z ubojem. Język tej debaty jest pełen dyskryminacji i wykluczania. Wskazał na to też ważny list opublikowany w Rzeczpospolitej Prof. Selima Chazbijewicza, który jest politologiem, pisarzem i publicystą. Był imamem gminy muzułmańskiej w Gdańsku i wiceprzewodniczącym Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów. http://www.rp.pl/artykul/960032.html
Kiedyś doszło do sporego konfliktu z red. Cezarym Łasiczką, który w pewnym momencie zareagował stwierdzeniem, że nie lubi agresji. Jednak popiera i reklamuje forum na Facebooku, na którym obrażani, są w sposób niezwykle agresywny Muzułmanie i Żydzi - to właśnie są podwójne standardy. Na tym forum posty sprzeciwiające się zakazowi są usuwane, a oni są blokowani. Na naszych forach trwa otwarta debata. Szkoda tylko, że właśnie Żydzi i Muzułmanie przytaczają racjonalne argumenty.
Oto link, którego nie znajdziemy na stronie zwolenników mordowania zwierząt z ogłuszaniem!
http://www.viva.org.uk/campaigns/slaughter/sentencedtodeathreport.htm
Przeciwnicy uboju wieszają krwawe zdjęcia i filmy... Każda osoba, która nie była świadkiem uboju będzie tym co zobaczy poruszona - bez względu na to jaki ubój się jej przedstawi...
Na tym forum znajduje się link do bardzo ciekawego wpisu na blogu Pana Tadeusza Wypycha, który sama udostępniła, na swoim profilu. Jest to ciekawa analiza stanu prawnego jeśli chodzi o wolność religijną. Jednak rozczarowałam się ostatnim przypisem, w którym autor zakłada, że religijny i świecki czy naukowy sposób oceny co jest bólem, a co nie jest różnią się. Nie wiem na jakiej podstawie Pan Wypych wyprowadza takie wnioski, może należy do szerokiego grona religioznawców amatorów, których wyobraźnia i intuicja oraz wiedza czerpana z mediów wystarcza by autorytatywnie wypowiadać się w imieniu Rabinów i Imamów.
Historia relacji judaizmu i nauki jest długa. W Europie Żydzi doświadczyli licznych prześladowań jeszcze w XIX-tym, a nawet czasem na początku XX-go wieku nasi przodkowie musieli wybierać między wyznawaniem religii, a możliwością kariery naukowej. To oczywiście utrudniało wypracowywanie kanałów komunikacji opartych na współpracy, której warunkiem jest zaufanie, ale ich nie zamykało. Część osób miała kłopoty na uczelniach w wypadku samego posiadania żydowskiego pochodzenia. Trudno się więc dziwić, że do głębokiej wymiany intelektualnej między środowiskiem naukowym, a religijnym dochodzi stosunkowo od niedawna. Prawdą jest, że niektórzy Rabini, niektóre środowiska religije mają ograniczone zaufanie do nauki, po tym jak ta ostatnia wykorzystywana była do bezwzględnej walki z religią, a w latach 1933-56 (w czasach Nazizmu i Stalinizmu) również do walki z Judaizmem i Narodem Żydowskim. Mimo tej strasznej historii obecnie istnieje ścisła współpraca w wielu dziedzinach, w tym w kwestiach produkcji żywności i uboju religijnego. W Europie Zachodniej, ale przede wszystkim w Izraelu i USA oraz Kanadzie toczy się ożywioną i niezwykle ważna debata pomiędzy światem nauki i prawa żydowskiego i dotyczy ona takich dziedzin takich jak filozofia, antropologia, socjologia, psychologia, psychiatria, historia, krytyka biblijna i naukowe badania nad Talmudem, archeologia, językoznawsctwo, bilogia, wszystkie działy medycyny, fizyka, matematyka teoretyczna i wiele innych.
W jakich przypadkach i w jakim stopniu przyjmować argumenty naukowe i wyniki badań do debaty nad prawem żydowskim jest kwestią otwartą i wciąż dyskutowaną. Mam dostęp i jestem uczestniczką do tego typu debat. Na tym bowiem polegają między innymi studia Yeshivat Maharat w Nowym Jorku do której aktualnie uczęszczam. Czytamy i uczymy się pisać resonsa rabinackie z różnych dziedzin prawa żydowskiego, a wśród naszych studentek i wykładowców są osoby z tytułami naukowymi z takich uniwersytetów jak Jeshiva University, Hebrew University, Harward czy Columbia oraz wielu innych wybitnych uczelni.
Obecnie sposób budowania prawa żydowskiego opiera się na responsach rabinackich pisanych przez ekspertów z poszczególnych dziecin, ktorzy konsultują się z naukowcami i środowiskami bądź osobami zainteresowanymi takimi ekspertyzami. Środowiska ekologów również mają prawo zadać takie pytanie i rozesłać je do posłów (decydentów, ekspertów) z prośbą o zbadanie kwestii Caar Le Baalej Chaim - czyli zadawania zbędnego i niczym nie uzasadnionego cierpienia zwierzętom oraz procesu uboju koszernego oraz wytyczenia takich procedur uboju religijnego, które cierpienie zwierząt zmniejszałyby do minimum.
Na ciekawą kwestie zwróciła uwagę Grandin Temple, wybitna profesor z USA (nie - Żydówka) cierpiąca na autyzm, która od lat jest w elicie ekspertów zajmujących się między innymi budowaniem ubojni tak by zwierzęta jak najmniej cierpiały. Jest ona zwolenniczką Szechity, uważa, że jest to bardzo humanitarny sposób pozbawiania zwierząt życia. Znalazła ona błędy w badaniach naukowych. Otóż jej zdaniem noże w badaniach, które były używane były krótsze i mniejsze niż te używane podczas uboju Szechity, dlatego też zwierzęta umierały w mękach. Proszę sobie uświadomić głupotę, zaślepienie i okrucieństwo takich doświadczeń. Czy nie powinno się badać przebiegu uboju w warunkach normalnej "produkcji", po pierwsze by wyeliminować dodatkowe cierpienie, oraz by zbadać realny przebieg uboju, a nie taki eksperymentalny? Należałoby przy okazji upewnić się więc, że eksperymentatorzy nie udowadniają wcześniej postawionej tezy kierując się chęcią walki z religią lub innymi potrzebami, które zmniejszają lub uniemożliwiają obiektywne zbadanie poruszanej kwestii.
Nauka zby często była wykorzystywana do niewłaściwych celów i myliła sie, co wszyscy doskonale wiemy, wiedzą to też eksperci religijni.
Żądam więc potwierdzonych ekspertyz, przedstawienia nie listu z kilkoma załącznikami, ale realnych dokumentów, które produkują naukowcy - linków do artykułów naukowych i obiektywnych analiz. Nie epatujcie nas zdjęciami, które w każdej rzeźni są okropne, przestańcie używać nauki by prześladować religię. Zacznijmy rozmawiać. Żądam, aby nas wyznawców Judaizmu i Islamu traktować z godnością, szacunkiem i doceniać nasze zdolności empatii oraz analizy danych naukowych.


Z Wyrazami Szacunku,
Miriam Gonczarska

Do ateistów, wegetarian - Żydów...

Kochani Żydzi –Wegetarianie – Ateiści!

Od początku całej tej mocno mięsnej debaty myślę o osobach, pochodzenia żydowskiego, które nie jedzą mięsa i są ateistami. Zastanawiam się, co myślą i czują, oraz jak ta debata wpływa na ich tożsamość. Większość Żydów, nie tylko w Polsce, ale i na świecie, jest świecka. Osób, które w sposób świadomy, z własnego wyboru są niereligijne lub areligijne jest mniej niż osób, których religia nie interesuje. Ani jedna, ani druga postawa wcale nie wyklucza potrzeby, by judaizm - religia przodków - była godną szacunku, moralną, humanitarną. Spór nie tylko o sam ubój religijny, ale o prawo do inności, do własnej odrębności, dotyczy w jakimś stopniu wszystkich Żydów bez względu na to, jakie mięso jadają lub czy je jadają. Ciekawe jest, że pomimo sporej ilości osób pochodzenia żydowskiego w Polsce, które są świeckie i są osobami publicznymi, nikt z nich nie potępił uboju koszernego... Jest to ciekawy sygnał; wyczuwamy, że nie chodzi o dobrostan zwierząt, lub nie tylko – chodzi też o Żydów...

Ta straszna debata połączyła środowiska prawicowe i lewicowe w przeświadczeniu, że żydowski rytuał jest okrutny, że wartości chrześcijańskie i chrześcijański ubój (sic!)… Usłyszałam już taką opinię w mediach o etyce i wyższości chrześcijańskiego uboju. Wiem, że zdajecie sobie doskonale sprawę, że czegoś takiego nie ma. Jest zwykły krwawy proceder komercyjnego masowego uboju, którego konsumentami są wszyscy zjadacze mięsa prócz części Żydów i Muzułmanów. Nawet w reklamach pokazuje się w glorii szczęściarzy tych, którzy na zwykłym uboju zbijają swe majątki. Jedzenie jest tanie, smaczne i zdrowe – nikt w reklamie nie podkreśla, że ich zwierzęta ubijane są humanitarnie bo nikt takich oświadczeń nie oczekuje. Przeciętny zjadacz mięsa woli wypchnąć ze świadomości, że ich stek miał mamę dokładnie tak, jak on, czyli konsument... W takim układzie łatwiej jest twierdzić, że "chrześcijański ubój" jest moralny i humanitarny, a ten żydowski czy muzułmański jest okrutny i należy go zwalczać. Kościół milczy, a głosy, że nie powinno się dokonywać uboju religijnego na naszym terenie słychać i z prawa i z lewa. Znów zostajemy sami... Zauważyłam, że niektórzy chrześcijanie zacierają ręce - nareszcie możemy podkreślić humanitarne wartości naszej religii – i skrzętnie to zamieszanie wykorzystują by reklamować własne poglądy i przy okazji dołożyć Żydom.

Niefortunne określenie "ubój rytualny" powoduje wśród wielu ludzi błędne myślenie, że chodzi o zwierzęta przynoszone w ofierze w jakimś sadystycznym krwawym rytuale. Wyjaśnię więc, że to określenie odnosi się do uboju dokonywanego przez bardzo starannie wykształconych i nadzorowanych ekspertów religijnych, a nie technika weterynarii, co nie wyklucza jego obecności, ani jakichś form łagodzenia bólu zwierzęcia. Mówimy oczywiście o ubojniach dokładnie takich samych jak te, z których pochodzą katolickie kiełbaski. Słynne klatki stosowane są wobec wszystkich zwierząt. Tylko jednym celnie bądź nie strzela się drewnianym kołkiem w mózg, potem podrzyna gardło, a tym drugim koszernie ubijanym tego strzału się oszczędza... Jedynym elementem religijnym jest krótka modlitwa mówiona przed ubojem. Dziwny jest ten ekonacjonalizm w epoce globalizacji. "Polska mówi nie dla uboju rytualnego" - w samym tytule ta grupa na Facebooku wyklucza Żydów i Muzułmanów z klubu polskości... Z drugiej strony środowiska broniące uboju mówią o kasie, którą trzeba zarobić, a dużo rzadziej o wolności wyznania, o szacunku do tradycji żydowskiej, o konieczności zadbania o to, by tradycje te miały przyszłość i mogły być praktykowane w Europie zgodnie z wartościami takimi jak liberalizm czy wolność wyznania i sumienia. Trudno się dziwić, że większość wybiera milczenie. Gdy stajemy w obronie własnego sumienia i wolności religijnej - pytają dlaczego bronimy brudnych interesów. Nikt nie zauważa, że naruszana jest nasza godność i prawa bycia równoprawnymi obywatelami.

Mnie udało się wreszcie, bez pomocy ekspertów, do których apelowałam, dotrzeć do raportu UE dotyczącego ogólnego dobrostanu zwierząt oraz uboju religijnego. Projekt ten, jak się okazuje, jest odpowiedzią na zapytania społeczne i jest formą platformy dialogowej pomiędzy naukowcami, ekologami (tymi prawdziwymi), weterynarzami oraz duchownymi rabinami i imamami. Tam o prawach mniejszości pisze się bardzo dużo i nikt nie stawia ich niżej, niż prawa zwierząt - są to wartości co najmniej równoważne. Na każdym kroku podkreślane jest, że badania są niepełne, że potrzeba jest kolejnych. Część z nich pochodzi z lat 60-tych i 70-tych. Tych nowych jest znacznie mniej. Wynika z nich również, co jest jasne, że ogłuszanie niekoniecznie działa. Przede wszystkim jednak należy podkreślić język - precyzyjny, naukowy. Sądzę, że jest niewiele osób w Polsce, które są w stanie ten tekst przeczytać ze zrozumieniem. Sam raport, który odnosi się do bólu, jest opisany w bardzo trudnym naukowym angielskim. Nie ma w nim cienia agresji wobec tradycji żydowskiej, czy Islamu. Jest za to lista rabinów i imamów, którzy są uczestnikami tego projektu UE. Co więcej, dr Rosen tak wyśmiewany w Polsce, jest cytowany; czasem jego badania są podważane, czasem nie, ale to normalne. Taka jest natura badań i poszukiwań naukowych. Trzeba przede wszystkim podkreślić, że żadne z tych danych nie pochodzi z Polski. Mamy bardzo długą drogę przed sobą. Moją sugestię, że w Polsce na tak radykalne prawo jak zakaz jest na pewno dużo za wcześnie, zdecydowanie raport potwierdza. Do Panów i Pań "ekologów" mogę zaapelować o pokorę i przestudiowanie kwestii o wiele dokładniej. 20 krajów UE nie zakazuje uboju; dla Polski to ogromne utrudnienie zarówno finansowe, jak i polityczne. Kilka zdjęć z polskich ubojni, zestawienie przepisów z innych dziedzin prawa dotyczącego ochrony zwierząt, i naprawdę będzie wszystkim strasznie wstyd. Po przeczytaniu raportu rozumiem lepiej, gdzie się znajdujemy my jako Polska w jakości debaty publicznej, w świadomości tego, jak prowadzić dialog, w edukacji dla tolerancji i w świadomości ekologicznej. Nie dziwię się moim rozmówcom - naukowcom, że nie próbowali ułatwić mi dojścia do tych badań. To, co wyrabia się obecnie w Polsce, jest skandaliczne i trochę trudno uwierzyć, ze wszystko to dzieje się w tej samej Unii Europejskiej. Myślę, że autorzy tego projektu, gdyby wiedzieli, do czego się wykorzystuje ich działania, byliby głęboko zniesmaczeni i zasmuceni...
Na stronach raportu znajdziemy analizę procesu umierania zwierząt podczas wszelkiego rodzaju uboju, ale też znajdziemy głęboką analizę prawa żydowskiego. Jest jasne, że nie jest celem uboju, by zwierzę cierpiało. Celem uboju jest to, by krew wypłynęła z ciała zwierzęcia – świadomość wbrew pozorom nie jest ważna, nie jest ważne odczuwanie bólu – ważne jest, by zwierzę żyło przed wypłynięciem 30% krwi. Wraz z nią, co zresztą stwierdza raport, odpływają toksyny...

Żydowscy świeccy przeciwnicy uboju mieliby swoje racje, gdyby je umieli przekazać. Czy chcemy tego, czy nie, świat porządkuje się wzdłuż osi dobra i zła. Cierpienie zadawane niewinnym jest złem, istnieje w każdej kulturze i systemie wartości zło konieczne. Zgodnie ze świeckim światopoglądem to, co jest związane z religią, nie może być uznawane jako wystarczająca konieczność by uzasadniać zło. Zgodnie z tym dość powszechnym poglądem religia nie powinna nakazywać krwawych, bolesnych zabiegów, szczególnie wobec istot, które pozbawione są możliwość wyboru. Rozumiem taki system wartości, choć uważam, że nie tylko w imię B-ga dokonywano strasznych zbrodni – nie tylko wolność religijna nie może być przykrywką dla okrutnych działań i praktyk. Innymi słowy, w imię nauki dokonuje się wciąż okropnych doświadczeń i nie zawsze są one niezbędne – nauka, świecka kultura, moda, produkcja kosmetyków – mają swoje rytuały, które są irracjonalne. Trudno jest porównywać irracjonalność religii i medycyny kosmetycznej lub politycznego wyścigu zbrojeń. Ja wolę być ofiarą tej pierwszej irracjonalności, ale to indywidualny wybór. Doktorat jest elementem kultury, doświadczenia naukowe czynione, by ów doktorat uzyskać, często takie, do których nikt później nie wraca, są co najmniej tak bardzo trudne do suchego racjonalnego objaśnienia, jak modlitwa przed ubojem. Środowiska naukowe bronią się przed badaniami socjologicznymi, czy z psychologii społecznej, które badałyby interakcje i procesy zachodzące w tych społecznych konstruktach. Powiedziałam, że zacznę traktować naukowców poważnie, kiedy odważą się zacząć używać własnych narzędzi, by badać samych siebie. Takie studia raczkują w USA. Po prostu istnieją elementy kultury, które nam intuicyjnie wydają się bardziej racjonalne lub mniej. Te indywidualne subiektywne odczucia powinny być pod kontrolą. Tolerancja i umiejętność współistnienia w wielokulturowym świecie polega właśnie na umiejętności funkcjonowania w kontrintuicyjnej rzeczywistości innych i ich potrzeb. Ja nie jestem w stanie przełknąć niekoszernego mięsa, jak ktoś nie jest w stanie jeść robaków. Nie przechodzi mi to przez gardło. Nigdy nie dałabym tego odczuć, czasem kupuję mojej starszej sąsiadce wędliny, które dla mnie są niejadalną padliną. Nigdy nie myślałam o Niej źle z tego powodu. Różnimy się w tym, co jemy, i tyle.

Ludzie mają różne gusta. Jedni uczestniczą w rytuałach uczelni, inni w rytuałach jesziw – nauka to krwawy rytuał. Mam nadzieję, że ten artykuł będzie cytowany za jakieś kilkadziesiąt lat, kiedy to badania nad negatywnym wpływem nauki na ekologię w pełni się rozwiną.


Trzeba być niezwykle ostrożnym, by wnioskować, że ateista może zjeść dowolne mięso i w dowolnym procesie obróbki, bo religia nie dyktuje mu sposobu uboju, więc jego ubój jest świecki. Tak długo, jak wierzenia nie nakazują mu jakiegoś określonego rytuału, niema znaczenia, jak się odbywa – ubój, bo nie ma elementów religijnych, a więc jest ubojem humanitarnym z samej definicji. Nawet, jeśli jemy mózg jeszcze żywej małpy... To, co realnie przeżywają zwierzęta, schodzi na drugi plan. Innymi słowy, problem istnieje tak długo, jak długo religia jest jednym z elementów. Kiedy znika element religijny - problem się rozwiązuje. Trzeba bardzo uważać, by z krucjaty, która z założenia miała się sprzeciwiać barbarzyństwu – nie stać się samemu barbarzyńcą...

Wegetarianie pytają, czy trzeba jeść mięso? Dziś niekoniecznie, ale przypomnienie, że musieli je jeść nasi przodkowie, by przetrwać – nie wszystkich uspokaja. Świadomość, że krew, to nie tylko mistycznie siedziba duszy (Księga Kapłańska rodz. 17 wer. 10-14) , ale również nośnik zarazków, związków chemicznych oraz element, który pozostawiony w mięsie przyspiesza jego psucie się - wcale nie tłumi naszego poczucia winy. Oglądamy nagrania zwierząt przerażonych, a potem na naszych oczach umierających – czujemy bezsilność i złość. Krew rozlewa się po podłodze, wraz z nią tracimy nadzieję na własną niewinność... Możecie mi wierzyć, bądź nie, ale to, co oglądamy, nie dotyczy tylko oboju religijnego – tylko każdego innego także. To, co robimy zwierzętom, jest straszne i mam nadzieję, że będziemy dążyli do postępu – do zmniejszania cierpienia wszystkich istot na ziemi.

Wiemy, że żyjemy, bo kiedyś zabijaliśmy, jeśli nie my, to nasi przodkowie. W każdej rodzinie przez ostatnie dziesiątki tysięcy lat był jakiś przodek morderca, zbrodniarz, gwałciciel, złodziej; wszyscy jedli mięso, a niektórzy sami ubijali zwierzęta, by odziać się w ich skóry, pisać na nich i jeść ich mięso... Może wolelibyśmy być ofiarami, tylko że ofiary rzadziej miały szanse wydać na świat potomstwo i rzadziej ono dożywało dorosłości, tak by wydać na świat własne dzieci. To naturalne, że chcemy, by przyszłość była inna – lepsza. Nie chcemy, by przywiązanie do tradycji utrudniało rozwój.

Ktoś podszedł do mnie i powiedział: "nie jem mięsa, ale chciałbym, żeby żydowski sposób uśmiercania zwierząt nie był torturą." Tak, jak większość dzieci osób ocalałych z Holokaustu, ofiar II-giej Wojny Światowej. Moja tożsamość żydowska przede wszystkim jest oparta na tamtych doświadczeniach. Mama jechała w bydlęcym wagonie, a moi dziadkowie, wujowie i ciocia zginęli w Auschwitz.

Debata, która teraz przetacza się przez kraj, kiedy nasze rytuały przedstawia się jako okrutne, uderza mnie podwójnie. Dopiero może teraz uświadamiam sobie tę podwójną grę, która zawsze mnie raniła, ale którą nie do końca skutecznie wypierałam ze świadomości – ludzie, którzy jechali w bydlęcych wagonach - bestialstwo, a co z bydlętami?

Kilka lat byłam wegetarianką, w końcu w Izraelu się poddałam. Nie byłam wstanie być Żydówką, Polką, zaangażowaną w dialog z Muzułmanami i Chrześcijanami z Zachodniego Brzegu, i ruchy pokojowe, i lewicowość, i jednocześnie być ortodoksyjną Żydówką, a do tego nie jeść mięsa. Część bardziej radykalnej Izraelskiej Prawicy, wśród której się wtedy znajdowałam, zaczynała mnie podejrzewać, że jestem antysemitką, może gorzej: wrogiem własnego narodu bądź chrześcijańskim szpiegiem (sic!). Śpieszę wyjaśnić, że Chrześcijanie kiedyś przed wiekami przechodzili na judaizm, by potem donosić na Żydów. To ciekawe, że można kogoś posądzić o takie działanie pod koniec XX-go wieku, ale można :). Jedzenie mięsa było więc sygnałem - jestem jedną z Was. Dziwne uczucie mi towarzyszy, gdy o tym piszę, ale wszyscy idziemy na jakiś kompromis. Tak naprawdę, to jestem zaskoczona, bo po tym, co się stało i dzieje dalej nie tylko w Izraelu - poziom strachu przed "innymi" wcale nie jest aż tak silny. Przyjmujemy do naszego środowiska osoby, których przodkowie byli nazistami, są też Arabowie, którzy skutecznie przechodzą na Judaizm. To coś więcej niż umiejętność wybaczania...

Starałam się właśnie wśród izraelskiej prawicy zachowywać swoją odrębność i to było bardzo ważne w czasach, w których nie wierzono, że są polscy Żydzi że można być polską Żydówką. Dialog, poszukiwanie pokoju było dla mnie bardzo ważne i dalej jest. Paradoksalnie znów mięso może decydować o historii polskich Żydów, bez względu na to, czy je jedzą, czy nie... W takich momentach zastanawiam się, czy nie marnuję czasu. Zamiast aramejskiego może powinnam wkuwać arabski. Może teraz najważniejszy jest pokój? Na swoje usprawiedliwienie mogę powiedzieć tyle, że miałam poczucie, że naszych muzułmańskich przyjaciół narażamy na niebezpieczeństwo, kontaktując się z nimi. Ponadto to, co dzieje się w Izraelu, jest szerszym bliskowschodnim problemem. Żeby pomóc rozwiązywać ten konflikt, trzeba podjąć się działań na szczeblu międzynarodowym. Konflikt w niewielkim stopniu dotyczy Izraela. To problem o wiele szerszy.

Dodajmy też, że niewielu działaczom pokojowym udaje się uniknąć wciągnięcia w wir antyizraelskiej propagandy politycznej. Każde działanie humanitarne można przekuć na broń polityczną. Chcę pokoju, ale nie mogę pozwolić sobie, by działo się to kosztem Państwa Izrael. Nie stać nas na pokój, który będzie kosztował nas kolejne zamachy terrorystyczne, potępienie międzynarodowe, które może w końcu doprowadzić do utraty Państwa... Kiedyś wydawało mi się, że to przesada twierdzenie, ze Państwo Izrael jest zabezpieczeniem dla wszystkich Żydów na świecie. Dziś zrozumiałam jak łatwo jest zorganizować publiczny lincz i odebrać nam prawa obywatela w XXI wieku, w niecałe 70 lat po Holokauście znów moja godność, polskość, człowieczeństwo są podważane...

Czasem nawet zastanawiam się, jak doświadczenia wojenne naszych rodzin pogodzić z losem naszego pokolenia i nie zostać przy tym żydowską Amerykanką (to taki stan świadomości częsty w nowojorskim metrze, że to jest najlepsze miejsce na ziemi i pewne rzeczy są możliwe tylko w USA, a reszta świata powinna dążyć by zamienić się w Nowy Jork...) Sęk w tym, że Nowy Jork nie jest moim ukochanym miejscem na Ziemi. Wolę Jerozolimę, Kraków, czeską Pragę, Paryż, Londyn, a nawet Wiedeń. Uważam, że skoro moja rodzina współtworzyła kulturę europejską, to mam prawo czuć się polską Żydówką i czuć się z tym dumnie i bezpiecznie!

Coraz trudniej jest być polskim Żydem, Żydem z Polski, Polakiem z żydowskimi korzeniami, czy jak tam się zaszeregujemy. Trudno jest leczyć strach i ból, który wciąż w nas tkwi. Trudno jest żyć ze świadomością, że wciąż na świecie i w Polsce wokół tematyki żydowskiej jest tyle napięcia. Chciałoby się powiedzieć, jak kiedyś w latach 90-tych napisałam w jakimś tekście do czasopisma Jidele - "ciszej nad tą trumną"... Co, kiedy trumna, to mój talerz? Społeczność żydowska jest podzielona, ten podział nie jest zewnętrzny - jest wewnętrzny. Wiemy, że to, co przewala się przez polską opinię publiczną, jest napędzane uprzedzeniami. Są jednak tu przesłanki, że w większym stopniu niż żydowskie zaangażowanie w komunizm czy pogłoski o Żydach sprzedających Polskę, że zwierzęta są naprawdę niewinne. Boimy się podświadomie, że może cos w tym krzyku pseudoekologów jest z prawdy... To rzeczywiście celny cios... Cios który uderza w naszą wrażliwość i w poczucie moralnego bezpieczeństwa. Na szczęcie ten dysonans poznawczy jest jedynie dowodem na naszą wrażliwość. Każde zdjęcia z uboju będą przyprawiały nas o mdłości, a filmów ze źle przeprowadzonego ogłuszania nie radzę oglądać nikomu...

Znów trudno jest być Żydem, bo nie można być Żydem po prostu, bo trzeba wybierać, którą z tych licznych stron się popiera i po czyjej stajemy stronie. Jest bardzo niewiele osób, które mają odwagę powiedzieć prywatnie, że są przeciwne ubojowi koszernemu, bo sprzeciwiają się każdemu ubojowi, a jedzenie mięsa uważają za zło. Nikt nie powiedział tego publicznie... W cień odeszła dyskusja o filmie „Pokłosie”, przygasły nawet nieco światła chanukowych świec.

Rozmawiamy o wszystkim, byle nie o tym, co teraz najtrudniejsze. Wiemy, że słowa takiej debaty byłyby użyte przeciw społeczności żydowskiej, więc wybieramy milczenie – trudno mi sobie wyobrazić, jak czują się osoby skonfliktowane wewnętrznie – jak trudne są to wybory. Jednocześnie potępienie religijnych praktyk żydowskich w Polsce to samobójstwo. Żydzi kojarzeni są z religią. Czasem wciąż spotykam się z opinią, że Żydzi, to naród szczególnie przywiązany do tradycji i praktykujący. Żyd świecki? A tak może są - komuniści... Te języki i poziomy świadomości i wrażliwości nie są do pogodzenia. Zakaz uboju koszernego objąłby Polskę dokładnie 70 lat temu - 1-wszego stycznia 1943 roku... Popieranie tego zakazu dziś - dla kogoś kto ma tożsamość żydowską - nawet najbardziej świecką - to rzecz trudna do wyobrażenia. Trudno jest jednak pogodzić się z nakazami religii, która każe nam zabijać zwierzęta w sposób uważany za okrutny. Chcielibyśmy, by ubój był przeprowadzany jak najhumanitarniej i za takich – najhumanitarniejszych chcielibyśmy uchodzić...

Po tym doświadczeniu na zawsze zmieni się nasza tożsamość. Jeszcze nie wiem dokładnie jak, ale na pewno, i bezpowrotnie. Odkryliśmy szczegóły uboju koszernego, który miał być najbardziej bezbolesny, a może taki nie być. Odkryliśmy głęboko skrywaną niechęć Polski i Polaków, głębokie pokłady nieufności, agresji - tego, że nas tu nie chcą. Nie chcą nas tu nie tylko prawicowi ekstremiści, nie chcą nas też liberałowie. Wielu z nich, to koledzy ze szkolnej ławy, to przyjaciele, ludzie, których ceniliśmy - z innymi Żydami nie zawsze odnajdujemy wspólny język. Milczymy, choć znów mordowane są na przemysłową skalę niewinne, bezbronne istoty. Jeśli wygra rachunek ekonomiczny, będziemy podwójnie przegrani moralnie. Wyjdzie na to, że żydowski ubój jest zły, ale pieniądze żydowskich i arabskich klientów znów okażą się zbyt silną pokusą, by z nich zrezygnować. Po co być Żydem? Jaka wartość za tym stoi w XXI wieku? Po co pamiętać o naszych korzeniach - tyle cierpienia, by podtrzymać naszą tożsamość, a czy ona na to zasługuje?

Niedawno skończyła się Chanuka - w czasie tego święta przypominamy sobie walkę Machabeuszy o zachowanie czystości świątyni. Wtedy i Grecy i Żydzi przynosili w ofiarach zwierzęta. Świątynia służyła między innymi do takich rytuałów. Również wtedy wiele osób myślało, ze kultura grecka jest wyższa, choć to niekoniecznie dziś z naszej perspektywy tak by wglądało. Znów podejmujemy decyzje, czy dalej być Żydami, gdzie mieszkać i w co wierzyć. Szukamy swojego miejsca na skomplikowanej siatce zbudowanej ze spektrum, na którym grupują się wybory żydowskich tożsamości... Wierzę, że w milczącej większości znajdziemy oparcie i uda nam się mimo wszystko stworzyć stabilny dom tu w Polsce, a jeśli nie, to dołączymy do polskich Żydów rozsianych po świecie. W tych zimnych dniach pragnę się z Wami podzielić słowami otuchy. Rozumiemy się, rozumiemy się ponad podziałami i różnicami, rozumiemy się nawet, jeśli jesteście przeciwni koszernemu ubojowi. Łączy nas dużo więcej niż wspólna kuchnia, tradycja czy religia, wspólne struktury organizacyjne i instytucje, wokół czego też toczy się wewnętrzny spór, łączy nas los. Ten żydowski los w Polsce, ta zawiedziona miłość...

13 grudnia - moje myśli krążyły wokół tamtych wydarzeń, kiedy wieczorem zapalimy świeczki, przypomniało nam to też świeczki, które tamtej nocy zapalaliśmy jako znak Solidarności z internowanymi, pamięci o Niepodległej Polsce. 13 Grudnia to świetny dzień, by przypomnieć sobie, że w snach jest taka Polska, w której wolność przez wieki walczyli Żydzi i Polacy, i że jak Zburzona Jerozolimska Świątynia - ta w sercu jest wciąż potężna i silna. Może to tu powstaną instytuty badawcze, które umożliwią za kilka lat bardziej humanitarny ubój zwierząt koszer i halal? Może właśnie w Polsce rozpocznie się najgłębszy dialog między Żydami i Muzułmanami, który zatrzyma, lub złagodzi ten straszny konflikt? Jestem naiwna? Wymarzyłam sobie jako dziecko Wolną Polskę, teraz chcę marzyć o Mądrej Polsce, Polsce, z której są dumni jej Polacy, jej Muzułmanie i jej Żydzi... Dajcie mi prawo śnić, nie budźcie mnie, proszę...

Humanitaryzm czyli szczyt hipokryzji i zaślepienia i co z tym zrobić...

Prawie każdy system filozoficzny z jakim się spotkałam stawia nasze, ludzkie pojmowanie, doświadczanie, myślenie, cierpienie w centrum świata. Ten egocentryzm jest dla mnie trudny do zrozumienia. Jestem częścią tak myślącej cywilizacji, a nawet do pewnego stopnia sama ją buduję. Jestem przekonana, że nie domyślacie się nawet, że bardzo się cieszę z debaty, która przetacza się przez Polskę w sprawie uboju bez ogłuszania. Nie cieszę się z jej jakości, nie cieszę się z ignorancji, ale cieszę się, że w Polsce o tych kwestiach się mówi. Cieszę się, że są środowiska gotowe zrezygnować z miliardów złotych z powodu troski o zwierzęta - choć nie podzielam ich oglądu rzeczywistości w drobiazgach - zgadzamy się co do zasady.

Jednocześnie jednak widzę sprawę szerzej. Krew polskich krów nie jest bowiem dla mnie bardziej czerwona, niż tych hodowanych na Ukrainie, która po nas najprawdopodobniej przejmie większość kontraktów. Nie ufam, że tam będą te zwierzaki trzymane w lepszych warunkach i mniej boleśnie ubijane. Oddanie tego uboju - to umycie rąk i strata możliwości wpływania na to co będzie ich udziałem. Co do zasady zgadzam się, że trzeba szukać form ograniczania cierpienia zwierząt - to jest nasz moralny obowiązek. Musimy być jednak realistami: to nie stanie się z wczoraj na dziś. Miesiąc, czy dwa tygodnie - to trochę za mało czasu by realistycznie uzgodnić te procedury. To za mało czasu żeby dać ludziom szansę niestracenia zainwestowanych pieniędzy, miejsc pracy, by nie wybito pogłowia, z którym hodowcy nie będą mieli co zrobić... Metoda "wszystko, albo nic" - będzie nas kosztowała wiele i będzie przyczyną wielu, wielu cierpień i trudnych do przewidzenia konsekwencji. Apeluję więc, by nie zaprzestawać starań i zmieniać nie tylko literę prawa, ale żyć zgodnie z własnym sumieniem.

W mieszkaniu, wraz ze mną mieszkają trzy papugi faliste: Tofi, Lama i Amba i trzy papugi nimfy: Ama, Jona i Hadasz, trzy chomiki dżungalskie: Dzibciuk, Szarak i Kruszynka, które okazały się różnej płci i mamy teraz śliczne małe dzungalki do rozdania zupełnie za darmo :). To takie szaro -złote kuleczki z czarnymi oczkami, chyba mniejsze od myszki... Każda z tych istot ma swój wszechświat, każda ma imię, karmniczek ma swój czasem zupełnie niepojęty dla mnie sposób postrzegania rzeczywistości.

Dlaczego w jednej chwili wybucha awantura między Hadaszem samcem nimfy, a dziewczynką falistą - Nimbą i dlaczego matka chomiczyca czasem oczekuje, że będziemy się opiekowały jej małymi, a za chwile patrzy z niepokojem, że wcinają serek i zagania je do domku?

Ja nie mam żadnych zwierząt - to one posiadają mnie. Jestem im niezbędna do życia. Jestem częścią ich ekosystemu... Z ich perspektywy to my mieszkamy u nich, no może faliste papugi już dały nam ich obywatelstwo i kiedy przelatują nad głową nieomal dotykając skrzydłami głowy mam poczucie, że mieszkamy z nimi, a nie u nich... Czasem naruszamy ich granice. Życie w dużym stadzie uczy pokory. Najbardziej oświecony z mieszkańców naszego małego mieszkania jest gołąb. Obserwuje, rzadziej reaguje na to co dzieje się w domu - żeby zwrócić na siebie uwagę nie kręci się w kółku ani na poręczy. Robi coś takiego, że po prostu zaczynam na niego patrzeć - lubi też przyglądać się naszym rozmowom z papugami. Musi mieć niezły ubaw kiedy widzi jak nie możemy się dogadać... Pewnie najlepiej rozumie obie strony. Czasem mam wrażenie, że ten stary schorowany ptak rozumie najwięcej z nas wszystkich... Rozmawia ze mną w takim samym stopniu jak z paprocią, jednym z najstarszych ziemskich gatunków, gałęzie tej rośliny wyciągają się ku niemu. Jestem jedynie częścią ekosystemu i jak Adam w raju każdej z tych istot nadaję imię. Nadawanie imienia to upodmiotowienie, to dostrzeżenie boskiego, a więc indywidualnego, podmiotowego fundamentu każdej żywej istoty.

W przerwach pomiędzy zmienianiem podkładu małym przesłodkim chomiczkom, a kłóceniem się z zadziornymi nimfami oglądam dziesiątki filmów z ubojów różnego rodzaju. Staram się zrozumieć argumenty wszystkich stron. Przeczytałam setki apeli, ekspertyz - to naprawdę trudny wybór moralny. Nie chodzi oto, że trzeba wyważyć dwie wartości, jest ich o wiele, wiele więcej.

Moje stanowisko jest bardzo skomplikowane, nie sądzę, że będziecie mieli czas, uwagę i chęć by je zrozumieć. Proszę jednak by z debaty publicznej zniknęły jak najprędzej zdania, że tradycja żydowska jest krwawa, prymitywna, zacofana, że dla rytuału i kasy jesteśmy gotowi skazać każdą istotę na niewyobrażalne katusze. Takie sugestie są podżeganiem do nienawiści i łamią prawo oraz konstytucje, na którą tak często powołują się przeciwnicy naszej tradycji. Część osób, o czym zresztą jasno piszą, mówią o wartościach chrześcijańskich oraz nowoczesnym podejściu. (Nowoczesność w takim ujęciu wykluczać ma przywiązanie do tradycji, szacunek do przeszłości)

Nazwijmy to po imieniu - jest to brak tolerancji. Mówimy o tym, że w Polsce tak naprawdę zwierzęta są źle traktowane nie dlatego żeby się usprawiedliwić. Mówimy o tym żeby pokazać podwójne standardy, które są jedną z wiodących cech dyskryminacji. Oczekiwanie, że ktoś musi udowadniać swoje człowieczeństwo - oznacza, że to człowieczeństwo się podważa (zakładając, że jest ono równoznaczne z czyimś prawem do życia i podmiotowego traktowania, bo do tego się to sprowadza. Na tej planecie obecnie, tylko człowiek niestety ma realne prawa...). Jeśli można być uważanym za naród cywilizowany i trzymać, wozić, ubijać zwierzęta w strasznych warunkach pod warunkiem, że jest się Chrześcijaninem i to nie odbiera człowieczeństwa, a jeśli Żyd bądź Muzułmanin postępuje w sposób podobny, to już nie do końca jest człowiekiem - to znaczy, że coś tu nie jest tak... Dlatego, moim zdaniem niestety słusznie porównuje się część tych głosów do głosów europejskich nacjonalistów sprzed siedemdziesięciu lat. Nie dlatego, że chcą nas wymordować w taki sam sposób, jak to czynili Hitlerowcy, ale dlatego, że stosują podwójne standardy i nie widzą tego. Dokładnie ten stan świadomości doprowadził do Holokaustu, Byłej Jugosławii i wielu innych tragedii, których byliśmy i wciąż jesteśmy świadkami na tej planecie. To każdemu się zdarza Żydom też... Nie chodzi oto żeby teraz kogoś za to prześladować, chodzi oto żebyśmy mieli świadomość co nas nakręca. Co powoduje, że jesteśmy opętani złością i nie zawsze są to dobre wartości chrześcijańskie, żydowskie, muzułmańskie - czasem nasza intuicja nas zwodzi na manowce...

Nie każde ogłuszanie jest takie samo, jej formy są różne i różne są efekty i efektywność - również ubój ubojowi nie jest równy. Skoro wciąż tak mało wiemy o mózgu ludzkim, który jest najlepiej przebadany to o innych wiemy jeszcze mniej. Okazuje się bowiem, że mózg w śpiączce może się komunikować i to logicznie. Okazuje się, że część przeprowadzanych operacji jest robiona na "żywca" - pacjent jest jedynie sparaliżowany, ale świadomy i czuje każdy ruch skalpela. Koszmar, ale to pokazuje jak bardzo jeszcze nasza wiedza jest ograniczona. Nie wiemy, w którym dokładnie momencie zwierze zaczyna tracić zdolnosć odczuwania. Jeśli umiera po dwóch minutach, na pewno świadomość traci wcześniej, ale w którym momencie i czy utrata świadomości jest równoznaczna z nieodczuwaniem cierpienia...

To pytanie dotyczy ogłuszania w jeszcze większym stopniu. Mamy do czynienia z ogromnym przemysłem. Tylko kilka gatunków są ubijane zgodnie z za sadami religijnymi. Zdecydowana większość i gatunkowo i liczbowo nie jest ubijana religijnie los jednych i drugich nie jest do pozazdroszczenia. Zwierzęta w tym kraju cierpią i cierpieć będą, najlepsze przepisy prawne mogą pomóc, ale tego cierpienia nie wyeliminują. Prawo może nie zastąpi sumienia, współodczuwania, wrażliwości, zdolności widzenia, że nie ja jestem w centrum świata, że dla siebie samej i siebie samego każda istota jest w centrum wszechświata. Humanitaryzm, póki stawia nasz system prawny, naszą cywilizację w centrum - nie zapewni nam troski o zwierzęta...

Mówimy zezwierzęcenie i humanizm. Zezwierzęcenie to coś złego, kojarzy się z bestialstwem, humanizm z najwyższymi wartościami. Jesteśmy zawieszeni w ułudzie. Nasze zmysły i umysł nas oszukują. Człowiek jest istotą okrutną - pełną agresji, terytorialną - już ziemia nam nie starcza, chcemy kolonizować planety i gwiazdy...

Stawialiśmy naszą planetę w centrum wszechświata, teraz jednak to my, nawet nie nasze słońce i nie nasz Bóg, tylko my sami jesteśmy celem istnienia, celem ewolucji wszystkich istot - ich ukoronowaniem...

Czy ustawa rozwiąże problem tak roszczeniowego, własnościowego nastawienia do innych istot, które miały pecha i zamieszkały z nami na tej planecie? Na pewno nie przekona osób religijnych do zmiany diety. Wręcz odwrotnie, wywoła uczucie żalu, niesłusznego potępienia, dyskryminacji. Ogromny ciężki, upolityczniony mechanizm struktur państwowych - jednego państwa - nic nie zmieni dopóki nie zmieni się mentalność, bo to ona kształtuje świadomość. Nie Pani Pośle, my Żydzi nie kamienujemy od ponad 2000 lat, jednak wciąż wierzymy, że był to sposób pozbawienia życia zgodny z naszą ówczesną tradycją. Tradycja, która trwa od tysięcy lat będzie kontynuowana pomimo zmian, ale te zmiany muszą być wynikiem świadomości pokolenia wyznawców, członków naszej społeczności i tylko takie wewnętrzne procesy mają sens są trwałe i autentyczne.

Ewolucja, nie rewolucja.

Oglądam te filmy i widzę na zdjęciach cierpienie i przerażenie zwierząt. Przy okazji dowiaduję się jeszcze więcej o okrucieństwach dokonywanych na zwierzętach. Czytam ten bezmiar bzdur i absurdów, które wypisują wszystkie strony, ekolodzy, Chrześcijanie Żydzi i Muzułmanie, profesorowie zwyczajni i nadzwyczajni - zwolennicy różnych form uboju i weganie... Naprawdę możemy porównać cierpienie w zależności od stopnia rozwoju? Naprawdę karpie są głupsze od świń? Śmierć, samotna śmierć, cierpienie - każdej istoty jest straszne. Mamy obowiązek minimalizować to cierpienie. Ja myślę, że zwierzęta cierpią nie tylko fizycznie. Ten smutek w oczach to coś więcej niż troska o siebie - nic nie wiemy o tym co naprawdę myślą krowy, chomiki i papugi. Brak języka znanego nam nie oznacza głupotę. Obudzimy się kiedyś w świecie, w którym zrozumiemy, że niema żadnej różnicy, albo są one bardzo małe...

Jak Adam Ha Riszon Pierwszy człowiek - mamy obowiązek nadać każdej istocie imię, opiekować się nią jak pasterz i odprowadzić ją na śmierć - dopóki jesteśmy skazani na jedzenie mięsa, a ekonomicznie jesteśmy, musimy zrobić wszystko by one wiedziały, że jest to część naszego z nimi przymierza, naszej komunii - tego łączącego nas z nimi elementu... My dajemy Wam zwierzętom wszystko co jest Wam potrzebne do życia. Szanujemy Was, leczymy, troszczymy - traktujemy co najmniej tak dobrze jak własnych więźniów, a więc karmimy tym co jedzą przedstawiciele danego gatunku, każdy ma dość miejsca, jest wyprowadzane na spacer, nie jest zbędnie okaleczane... To jest te minimum, które Tora, Biblia, Talmud, Koran nakładają na nas. To jest nasz moralny, etyczny obowiązek. Kiedy będziemy tego skazańca odprowadzać na śmierć, mówić modlitwy, będziemy modlili się oto by jego dusza zaznała ukojenia - będziemy tak jak naszych zmarłych prosić ich o wybaczenie... Jedzenie mięsa to komunia z przyrodą, to łącznik między gatunkami - to wyjątkowy dar życia.

Myślę, że mamy obowiązek szukania właściwych, jak najmniej bolesnych form uboju. Musimy już teraz implementować system poszukiwania takich form. Badać zwierzęta, ich reakcje, sygnały jakie wysyła ich mózg na każdym etapie życia. Uważam, że każda "produkcja mięsa" powinna być opodatkowana podatkiem - akcyzą ekologiczną, z którego będą finansowane badania naukowe i które będą też funduszem dla ekologicznych farm i rozwiązań.

Dopóki ubój religijny jest dokonywany na naszym terenie może być opodatkowany, a te podatki w jakiejś części powinny wracać do zwierząt zgodnie z ich gatunkiem. To znaczy, że jeśli w Polsce będą ubijane koszernie barany, to akcyza z tego uboju powinna iść na badania dotyczące hodowli i koszernego uboju baranów. W ten sposób będzie to dar krwi ich przodków tak, by w przyszłości ich dzieciom i dzieciom ich dzieci działa się coraz mniejsza krzywda. Wierzę, że będziemy zmieniali prawo żydowskie. Działo się to przez wieki, to jednak wymaga pracy, czasu, uwagi, edukacji - sam zakaz zabierze nam wszelki wpływ na to co dzieje się ze zwierzętami. Mądre prawo może dać nam wspaniałe narzędzia by im pomagać - niech powstanie taki posag krwi...W 22 wieku nasze losy mogą zależeć od akcyzy od uboju wprowadzonego zamiast niefortunnego zakazu uboju bez ogłuszania... Kto wie do jakich wniosków dojdziemy i ile ludzkich chorób przy okazji da się wyeliminować, ile cierpienia ludzi i zwierząt da się w taki sposób zmniejszyć... Badając cierpienie zwierząt poznamy też nasze własne mechanizmy i nie mówcie mi, że wiemy już wszystko na temat mózgu, bólu, bo gdyby tak było chorzy na raka nie umieraliby w mękach, a środki przeciwbólowe nie posiadałyby efektów ubocznych... Ktoś może powiedzieć, że zgadzam się na eksperymenty na zwierzętach - a ja mówię tyle - skoro i tak ubijamy, a Chrześcijanie, Humaniści, Żydzi i Muzułmanie i tak z dnia na dzień nie przestaną jeść mięsa - to proszę wykorzystajmy to również do badań... Poznajmy każdy element strachu, poniżenia, bólu, które przeżywa zwierze, każdy ten element - zobiektywizujmy i nadajmy imię każdemu z tych cierpień. Nauczmy się żyć tak by nie ranić - na razie zwierząt, z czasem i roślin.

Chrześcijańskie wartości, a ubój rytualny...

Z Blogu pewnego PIS-owca... A więc jednak jest chrześcijański ubój rytualny - tylko moralnie lepszy od tego żydowskiego! Polskę można uwolnić od uboju i od Żydów i Muzułman też. Oto Pani Środa i Pis mówią jednym głosem, a więc można porozumieć się ponad podziałami! Brawo!
"1. PSL chce pilnie zalegalizowania w Polsce uboju rytualnego – okrucieństwa sprzecznego z polską i chrześcijańską kulturą społeczna i prawną, nakazująca ogłuszanie zwierząt przed ubojem.
Ubój rytualny natomiast polega na zrzynaniu zwierzęcia „na żywca”, w pełnej świadomości i w pełni fizycznych i psychicznych cierpień.
Każde zabijanie zawiera w sobie dozę okrucieństwo, ale podrzynanie gardła w pełni świadomemu zwierzęciu i długie jego wykrwawianie jest okrucieństwem ponad miarę.
Gdyby tu chodziło o ubój na rzecz niewielkich w Polsce żydowskich i muzułmańskich wspólnot ustawowych, byłoby to jesxcze pół biedy. Ale PSL chce otworzyć w Polsce możliwości uboju rytualnego w celach komercyjnych, tak aby Polska stała się rytualno-komercyjną rzeźnią Europy.
Nie wolno do tego dopuścić."

Wiemy doskonale, że wartości chrześcijańskie doskonalesłużą do maskowania sumienia podczas świniobicia, polowań i innych prostych przyjemności jak świątecznego ubijania karpia...